جلسه ۱ دوره هدف گذاری – هدف گذاری SMART

ممکن است سوال شما این باشد که:

• چطور هدفگذاری کنم؟
• اصول هدفگذاری چیست؟
• چطور هدف خود در زندگی را مشخص کنیم؟

جلسه اول دوره جامع و رایگان هدفگذاری آماده شده تا پاسخی اصولی و جامع به این پرسش‌ها بدهد. پس برای رسیدن به جواب این سوال، حتما علاوه بر مطالعه جلسه به‌صورت ویدیویی یا صوتی، متن این جلسه را هم مطالعه کنید.

پس از تحقیقاتی که روی تغییر عادت ها داشتم و همزمان با ضبط جلسات دوره تغییر عادت ها و رسیدن به آخر سال، دوست داشتم دوره ای را بصورت هدیه آماده کنم تا در یک چالش دو هفته ای با اعضای سایت هدف گذاری کنیم.

 چرا اکثر اوقات هدف گذاری ها و برنامه‌ریزی های ما به نتیجه دلخواه منجر نمی‌شد؟ دلیل آن چیزی جز عدم درک ما از قوانین هدف‌گذاری نیست. در جلسه اول دوره هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی؛ ویژگی های هدفگذاری به روش اسمارت (SMART) به صورت مفصل آموزش داده شده است. و شما پس از مطالعه این جلسه متوجه خواهید شد اغلب یک، دو و شاید تعداد بیشتری از ویژگی‌های لازم برای هدفگذاری اصولی را نادیده می‌گرفتید و همین نادیده گرفتن قوانین، منجر به ناامیدی بیشتر و عدم موفقیت و در نتیجه کاهش عزت نفس شما در رسیدن به اهدافتان می‌شد.برای درک بیشتر مفاهیم هدفگذاری SMART پس از گوش دادن به توضیحات جلسه، اقدام به مطالعه توضیحات متنی هم کنید.

نکته: توضیحات این جلسه مقدمه‌ای برای جلسات آینده است و در این جلسه اصول صحیح هدف گذاری را آموزش داده‌ام. در جلسات آینده از این ویژگی‌ها برای هدفگذاری شغلی و زندگی به روش SMART ، اهداف طولانی‌مدت، میان‌مدت، سالانه و فصلی استفاده خواهیم کرد.

بهترین روش هدف گذاری (هدف گذاری SMART چیست؟)

هدفگذاری اسمارت (هوشمند) یک متد هدفگذاری است که در آن طبق قوانین و اصول هدفگذاری اقدام به مشخص کردن اهداف خود میکنیم. هدفگذاری اسمارت، اصول و ویژگی‌های اساسی را کنار هم قرار داده تا با استفاده از آن‌ها بتوانیم مسیر رسیدن به هدف خود را تضمین کنیم.

اهداف شما باید دارای چند ویژگی باشد. طی سال های گذشته من از روش هدف گذاری SMART استفاده کرده‌ام و هر بار با این روش هدف گذاری به بیش از آنچه که انتخاب کرده بودم رسیده‌ام. در ادامه توضیحات هر کدام از این ویژگی ها را با هم بررسی می‌کنیم.

کلمه SMART مجموعه‌ای از حروف هستند که هر کدام به اختصار یک ویژگی از هدف درست را در بردارد:

مشخص S(Specefic)

به معنای مشخص بودن هدف است. شما بطور دقیق مشخص کنید که به چه مقصدی می خواهید برسید. نمی‌توان گفت من می‌خواهم به استان مازندران بروم! اگر این جمله را بیان کنید، حتما از شما می‌پرسند که به کدام شهر این استان قصد دارید سفر کنید؟ هدف شما باید دقیق و مشخص باشد.

بیایید چند مثال در حوزه‌های مختلف زندگی بزنیم. 

روابط:

• می‌خواهید با چه فردی وارد رابطه شوید؟
• دوست دارید این فرد چه ویژگی‌های رفتاری داشته باشد؟
• دوست دارید با چه افرادی (ویژگی‌های رفتاری) در ارتباط باشید؟

عزت‌نفس:

• می‌خواهید چه عادت‌هایی در حوزه عزت نفس در خود ایجاد کنید؟
• هدف شما از رسیدن به این میزان عزت نفس چیست؟

موفقیت مالی:

• می‌خواهید به چه میزان درآمد ماهانه و سالانه برسید؟
• می‌خواهید از چه طریق به این درآمد برسید؟
• می‌خواهید به چه میزان پس‌انداز دست پیدا کنید؟
• چه امکانات رفاهی قصد دارید داشته باشید؟

میبینید؟ همه این سوالات به نوعی به شما کمک میکنند تا درک کنید هدف شما دقیقا چیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟ اگر فقط بگویید میخواهم به موفقیت مالی برسم هیچ ایده‌ای ندارید که باید چه قدم‌هایی را بردارید؟ یا چطور این کار را بکنید؟

پس اولین قدم در هدفگذاری SMART این است که هدف خود را به‌صورت دقیق مشخص کنید.

قابل اندازه گیری M(Mesurable) 

هدف شما باید قابلیت اندازه گیری داشته باشد. شما هنگام سفر از تهران به شهر رامسر در هر میزان فاصله‌ای راهنمایی توسط تابلو دریافت میکنید که چقدر به مقصد در حال نزدیک شدن هستید. هدف شما هم باید همین ویژگی را داشته باشد. یعنی قابلیت اندازه‌گیری داشته باشد. باید با هر قدمی که برمی‌دارید متوجه میزان رشد و پیشرفت خود به هدف‌تان شوید در غیر این صورت این هدف جز توهمی بیش نیست.

بیایید چند مثال را از قابلیت اندازه‌گیری متد هدفگذاری اسمارت بررسی کنیم.

موفقیت مالی:

• در حال حاضر چقدر درآمد دارید؟
• در حال حاضر چقدر پس‌انداز دارید؟
• در یک سال آینده می‌خواهید به چه درآمدی برسید؟
• در یک سال آینده می‌خواهید به چه میزان پس‌اندازی برسید؟

میبینید؟ شما این اهداف را با عدد و رقم مشخص میکنید. میفهمید الان کجا هستید؟ و قرار است کجا بروید؟ فاصله بین این دو را باید چگونه پر کنید؟ میزان تلاش شما چقدر باید باشد؟

پس می‌توان گفت قابلیت اندازه‌گیری اهداف به ما کمک می‌کند تا چیزهای بسیار زیادی درمورد هدف خود بدانیم از جمله میزان تلاش برای رسیدن به آن هدف، ایده‌های لازم و شیوه طی کردن مسیر.

 دست یافتنی A(Achivable)

هدف شما باید قابلیت دستیابی داشته باشد. میپرسید یعنی چه؟ بیایید دوباره با مثال سفر این ویژگی را باز کنیم و آن را درک کنیم. برای مثال شما قصد یک سفر خارجی را کرده‌اید. هنگامی که شما این هدف را تعیین می‌کنید که میتواند شامل کشور مقصد، زمان سفر و… باشد، شما باید دست یافتنی بودن این سفر را بررسی کنید. چطور؟ آیا پاسپورت دارید؟ آیا نیاز به ویزا دارید؟ از چه روشی میخواهید به آن کشور سفر کنید؟ و سوالاتی از این دست. شاید در این مثال خنده دارد باشد که کسی بخواهد بدون ویزا و پاسپورت سفر کند اما ما هنگام هدفگذاری درست همین کار را انجام می‌دهیم. ما اصلا در نظر نمیگیریم که آیا توانایی رسیدن به این هدف را داربم؟ یا رسیدن به این هدف نیازمند چه پیشنیازهایی است؟

مثال در حوزه ثروت و موفقیت مالی:

• ممکن است درآمد شما در حال حاضر 10 میلیون تومان در ماه باشد، فردی که قوانین هدفگذاری اصولی را نمی‌داند به‌دلیل انگیزه‌های نادرست اغلب هدف سال آینده خود را روی یک میلیارد تومان می‌گذارد. این در حالی است که فرد نه صاحب کسب‌وکار است و نه اگر شروع به کسب‌وکار کند توانایی این را دارد که در این مدت کوتاه به آن میزان درآمد برسد. هدف این فرد باید قابل دستیابی باشد؛ این فرد باید حداکثر 2 تا 3 برابر میزان درآمد خود را از نظر مالی برای هدف سال خود قرار دهد.

مربوط R(Relevent) 

هدف شما باید در ارتباط با خودتان باشد نه حرف دیگران، نه پیشنهاد دیگران و نه هیچ عامل بیرونی دیگر!

اگر کسی به شما بگوید پزشک شوید در حالی که شما عاشق موسیقی هستید، به هدف پزشکی نخواهید رسید و اگر هم با هزار دردسر به آن برسید، مسیر رسیدن به آن هدف جز احساس بد نخواهد بود.

هدف شما باید با ارزش های شخصی، توانمندی ها، نقاط قوت، مهارت ها، استعداد های ذاتی و علایق شما هماهنگ باشد در غیر اینصورت، تلاش شما میشود مثال آب در هاونگ کوبیدن !

مثال‌های بسیار زیادی وجود دارد که فرد عاشق موسیقی بوده ولی به این دلیل که توسط خانواده تشویق به رشته‌ای مثل پزشکی شده، سراغ آن حرفه رفته و پس از سال‌ها زمان گذاشتن متوجه شده که هیچ علاقه‌ای به آن زمینه نداشته و رشته خود را تغییر داده.

هدف شما در هر زمینه‌ای باید مرتبط با خودتان باشد. کسب‌و‌کار، موفقیت مالی، روابط، عزت‌نفس و احساس لیاقت و هر آنچه که می‌خواهید باید در ارتباط با شخص خودتان باشد.

زمانبندی T(Time-bound) 

و در نهایت هدف شما باید زمانبندی داشته باشد. یعنی بطور دقیق مشخص شده باشد که قرار است به این هدف خاص در چه بازه زمانی برسم؟

مثال‌های قبل را به یاد دارید؟ شما باید مشخص کنید که از درآمد 10 میلیون تومان (فرضی) در چه مدتی می‌خواهید به 2 یا 3 برابر آن برسید؟

در چند ماه می‌خواهید عادت‌های خود را در زمینه روابط تغییر دهید؟

فراموش نکنید که این ویزی باید قابلیت انجام داشته باشد. اینگونه نیست که اگر من بنویسم می‌خواهم در یک‌ماه از درآمد 10 به 30 برسم. باید هرچیزی به‌صورت اصولی و اندازه‌گیری شده و طبق قوانین خود آن موضوع مشخص شود که به این موضوع در جلسات آینده به‌صورت مفصل پرداخته‌ایم.

جمع بندی

جلسات دوره هدفگذاری به شکلی طراحی شده که تمام ویژگی های هدف گذاری مدل اسمارت را شما بصورت ناخودآگاه انجام خواهید داد. اما خواندن متن توضیحات باعث می‌شود شما بصورت دقیق بدانید که چه عواملی در کنار یکدیگر موجب می‌شود تا شما به اهداف‌تان دست پیدا کنید و این به معنای یادگیری مهارت‌های خلق آگاهانه زندگی است و همچنین با مطالعه مثال‌ها و تمرینات بیشتر، در این مهارت به درک و تسلط بیشتری دست پیدا کنید.

تمرینات جلسه اول دوره رایگان هدف گذاری

1- برای سال جدید یک دفتر زیبا تهیه کنید و تمریناتی که در جلسات قرار میگیرد را در آن دفتر یادداشت کنید تا در آینده متوجه شوید به چه میزان از اهداف خود رسیده‌اید. داشتن این دفتر همانند داشتن قطب‌نمایی است که از شما در برابر انحراف محافظت میکند.
میتوانید تمرینات را در Google Drive ذخیره کنید تا همیشه به آن دسترسی داشته باشید.

2- با توجه به توضیحات این جلسه، در قسمت کامنت ها به این سوالات پاسخ دهید:

• در اهداف و برنامه هایی که در گذشته تعیین می‌کردید، چه عواملی را در نظر نمی‌گرفتید؟
• در کدام قسمت از هدفگذاری اسمارت ضعف بیشتری داشتید؟
• در نظر نگرفتن این عوامل منجر به چه نتیجه‌ای می‌شد؟
• با اصلاح کدام عامل، میتوانید به اهداف سال آینده خود برسید؟

نکته: تمرینات را حتما انجام دهید. هدفگذاری کاری است که شما باید در عمل انجام دهید. نوشتن تمرینات این جلسه به شما کمک می‌کند تا درک بهتری نسبت به خودتان داشته باشد. 

همچنین انجام تمرینات در بخش کامنت‌های این جلسه به دانشجویان دوره جامع هدفگذاری و برنامه‌ریزی کمک می‌کند تا با خواندن کامنت‌های شما درک بهتری نسبت به ضعف‌های خود پیدا کنند. چرا که ممکن است شما به چیزی اشاره کرده باشید که دوستان دیگر نسبت به آن هنوز آگاه نشده‌اند. همچنین ثبت کامنت‌ها کمک می‌کند تا از تمرینات هم الگو گرفته و با انگیزه بیشتری اهداف خود را مشخص کنید و به سمت آن اهداف حرکت کنید.